Γράφει η Μαρίνα Καρτελιά.
Αυτές
Οι Αυτές της Ευγενίας Μπογιάνου, που κυκλοφορούν από τις Εκδόσεις Πόλις, είναι εικοσιτέσσερις ηρωίδες, όσες και τα γράμματα του αλφαβήτου που μας συστήνονται μόνο με το αρχικό τους, μια και όπως λέει η συγγραφέας, δεν έχει σημασία πώς λέγονται, θα μπορούσαν να είναι κάθε γυναίκα, όλες μας μαζί, ή οι καταστάσεις που αντιμετωπίζουν. Γιατί πράγματι, το πλαίσιο της κάθε ιστορίας είναι βέβαιο ότι κάπου το έχουμε συναντήσει, ή βιώσει κι εμείς, με ή χωρίς τη χρονολογική σειρά που επίσης τηρείται στην παράθεση των ιστοριών, από την παιδική ηλικία ως τα γηρατειά και το τέλος της ζωής, το θάνατο.
Είναι όλες θελκτικές, γιατί οι ιστορίες όπως είπαμε, είναι κοινές, καθημερινές, περιγράφουν γεγονότα που μας έχουν ή θα μπορούσαν να μας έχουν συμβεί. ΄Η έχουν συμβει σε ανθρώπους που γνωρίζουμε. ΄Ετσι, καταφέρνουμε όπως και νάχει να συνδεθούμε από την πρώτη κιόλας ώρα με τις ηρωίδες, με τις διαδρομές τους, με τα ζητούμενα τους.
Οι ηρωίδες της Ευγενίας Μπογιάνου, με τη δωρική γραφή της και την πλοκή που περίτεχνα στήνει, μας παρουσιάζονται με αδρά χρώματα και χαρακτηριστικά. Αλλά παρότι η περιγραφή είναι συμπτυγμένη, είναι μεστή. Οι λέξεις της συγγραφέα, άμεσες και κατανοητές. Τίποτε δεν είναι βαθυστόχαστο ή δυσνόητο εδώ. Παρόλη την απλότητα όμως, ή καλύτερα ακριβώς χάρη σ΄αυτήν, η αμεσότητα των νοημάτων είναι καταιγιστική και μας φτάνει κατευθείαν.
Οι ηρωίδες εδώ, ή καλύτερα οι χαρακτήρες που είναι θαυμαστό πώς σκιαγραφούνται σε τόσο μικρή φόρμα, με τόσο λίγες λέξεις, ανοίγουν την αυλαία της παρουσίας τους χάρη σε μια κατάσταση, ένα γεγονός, ένα συμβάν που λαμβάνει χώρα. Μαθαίνουμε γι΄αυτές και την κοσμοθεωρία τους, τα θέλω τους, τα αιτήματα, τους πόθους, σε ελάχιστο χρόνο. Είναι γυναίκες που θέλουν να αυτοπροσδιοριστούν κι ας είναι κι η πρώτη τους φορά. Που ξέρουν τι θέλουν και τι ονειρεύονται, ανεξάρτητα από το πόσο μακριά βρίσκονται απ΄την κατάκτηση των στόχων ή των προσδοκιών τους. Ποτέ όμως δεν μένουν τελικά αδρανείς. ΄Ενα σπίρτο έμπνευσης της συγγραφέα, ένα προωθητικό υλικό απογείωσης της πλοκής και προσπέλασης της πραγματικότητας στα ορια του φαντασιακού ή φανταστικού αν θέλετε, – η συγγραφέας δεν «εγκλωβίζεται» σε όρια, όρους και ορολογίες – αρκεί για να δώσει τη λύση, την κάθαρση, ή έστω την ηρωική έξοδο. ΄Η είσοδο. Πάλι όπως θέλετε πείτε το, ή πάρτε το.
Τα γραπτά αποπνέουν συνελόντι ειπείν μια ελευθερία πνεύματος που διατρέχει τις ιστορίες και τις ηρωίδες. Δεν υπακούουν σε εξωτερικούς κανόνες, δεν υπομένουν μοιρολατρικά δεν συμβιβάζονται με φόρμες ή νόρμες. Η δωρικότητα των κειμένων συνυπάρχει με την ποιητικότητα, τα πεζά σε σημεία είναι ολοκληρωμένα ποιήματα. ΄Οχι όμως με μια λυρικότητα αφελή, ή ένα ντεμέκ μελό εκβίασης συναισθημάτων. Είναι νέτη, καθαρή ποιητικότητα και θυμίζει φρέσκια ποιητική φλανεριά που συναντάμε στις μέρες μας σε συλλογές.
Τα συναισθήματα… Α, τα συναισθήματα! Και οι έννοιες. Κυρίως θηλυκού γένους, είναι παντοδύναμες. Γίνονται χαρακτήρες των ιστοριών και κατευθύνουν, στοιχειώνουν ή δαμάζουν τις ηρωίδες. Καθορίζουν την εξέλιξη της διαδρομής τους. Συγκρούονται μεταξύ τους με άλλες έννοιες και συναισθήματα, και μάχονται για την τελική επικράτηση της μιας, πάνω στην ηρωίδα. Γίνονται ρυθμιστές και προσωποιούνται αριστοτεχνικά από την συγγραφέα Ευγενία Μπογιάνου για να δώσουν την κάθαρση. Για να κεντρίσουν τις ηρωίδες να μετακινηθούν, να σκεφτούν, να αλλάξουν πορεία. Είναι θαυμάσιο το πώς το πετυχαίνει η συγγραφέας, κι αυτό σας αφήνω να το διαπιστώσετε με τα δικά σας μάτια.
Τα δικά μου δάκρυσαν αρκετές φορές, ξεχώρισα τρεις ή τέσσερις ηρωίδες, αυτές που συνάντησα στη Φωνή από Πέτρες, στο εξαίσιο Δημιούργημα Αλμύρας που έχω αποτυπώσει ήδη ηχητικά, και βέβαια η ιστορία της Θ. και της Ω. διαμάντια πελεκημένα του πυρήνα μου βαθιά που τα φυλώ με ευγνωμοσύνη. Αυτήν που έχουμε όταν νιώθουμε ότι η συγγραφέας μίλησε για μας. ΄Η ως εκπρόσωπός μας.
΄Οσο διάβαζα τα διηγήματα τα έβλεπα να ζωντανεύουν μπροστά μου με όλα τα χρώματα, τους ήχους τις μουσικές και τις λεπτομέρειές τους. Και σκέφτηκα, τι όμορφο θα ήταν να γυρίζονταν ως μικρές τηλεταινίες, ακίδες πειράγματος της καθημερινότητας, κεντρίσματα της λείας επιφάνειας της ζωής μας, μικρά ποιήματα ως είναι, με σύντομη αρχή, μέση και τέλος. Περιεκτικά, χυμώδη και στιγμιαία.
΄Οπως η καλή λογοτεχνία.
΄Οπως τα απόσταγματα ευτυχίας.
΄Οπως αυτή που θέλαμε ζωή.
Αυτές
Η συλλογή διηγημάτων Αυτές της Ευγενίας Μπογιάνου που κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Πόλις, θα παρουσιαστεί την 1η Νοεμβρίου στο βιβλιοπωλείο Επί Λέξει. Λεπτομέρειες εδώ:
ΕΡΩΣΙΤΕΧΝΗΣ 