#weremember 2022 – H Μνήμη είναι ηθική αξίωση.
Επιμέλεια: Μαρίνα Καρτελιά.
Κάθε χρόνο ξεκινώντας το ελάχιστο αυτό αφιέρωμα, σκέφτομαι να κάνω επιλεκτικές δημοσιεύσεις, κάτι πιο συνοπτικό και πιο μεστό.
Κάθε χρόνο, ο Σελιδοδείκτης συμμετέχει στη μνήμη με κορύφωση τη Διεθνή Ημέρα Μνήμης του Ολοκαυτώματος στις 27/1, και του είναι ιδιαίτερα δύσκολο, τελικά ακατόρθωτο να μην ασχοληθεί με πολλές πτυχές του θέματος. Και φέτος θα ισχύσουν τα ίδια, μετ΄επιτάσσεως, όπως οι καιροί ορίζουν.
Συλλέγουμε άρθρα, αποσπάσματα λογοτεχνικών έργων, προτάσεις βιβλίων και κινηματογραφικών ταινιών και καταγράφουμε όσο μας μέλλεται, ταπεινά και με σεβασμό, την αποτύπωση του Ολοκαυτώματος στις Τέχνες και στην κοινωνία.
Ακολουθούν μερικές από τις πιο σπουδαίες ταινίες σχετικά με το Ολοκαύτωμα.
Οι Τελευταίες Μέρες
Αυτο το ντοκιμεντέρ που βραβεύτηκε με ΄Οσκαρ διηγείται τις συνταρακτικές ιστορίες πέντε Ούγγρων Εβραίων που έζησαν τη φρίκη του Ολοκαυτώματος και της ηγεμονίας του Χίτλερ.
Η ΛΙΣΤΑ ΤΟΥ ΣΙΝΤΛΕΡ
Η ταινία αφηγείται την ιστορία του φιλάνθρωπου ΄Οσκαρ Σίντλερ που ξόδεψε όλη την περιουσία του για να σώσει 1.100 Εβραίους από το ΄Αουσβιτες, κατά τον Β΄Παγκόσμιο Πόλεμο.
ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ ΦΙΝΑΛΕ
Το 1960, Ισραηλινοί κατάσκοποι ξεκινούν μια αποστολή για να πιάσουν το Ναζιστή Άντολφ ΄Αιχμαν και να τον φέρουν ενώπιον της δικαιοσύνης. Βασισμένο σε αληθινά γεγονότα.
Ο ΔΙΑΒΟΛΟΣ ΤΗΣ ΔΙΠΛΑΝΗΣ ΠΟΡΤΑΣ
Τη δεκαετία του 80 ένας άντρας από το Κλίβελαντ δικάζεται στο Ισραήλ ως ο διαβόητος φύλακας των ναζιστικών στρατοπέδων συγκέντρωσης Ιβάν ο Τρομερός.
#ΑΝΝΑ ΦΡΑΝΚ Παράλληλες Ιστορίες
Μέσα από το ημερολόγιό της, ξαναζούμε την ιστορία της ΄Αννας Φρανκ και εκείνες των πέντε επιζώντων του Ολοκαυτώματος στο ντοκιμαντέρ της βραβευμένης με ΄Οσκαρ ΄Ελεν Μίρεν.
Το ΑΓΟΡΙ ΠΙΣΩ ΑΠΟ ΤΟ ΣΥΡΜΑΤΟΠΛΕΓΜΑ
΄
Οταν μετακομίζει από το Βερολίνο στην Πολωνία, ένα αγόρι γίνεται φίλος με ένα παιδί που ζει στην άλλη πλευρά του συρματοπλέγματος, αγνοώντας ότι είναι Εβραίος αιχμάλωτος.
Ο ΤΡΑΠΕΖΙΤΗΣ ΤΗΣ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗΣ
Η οργή μετατράπηκε σε όπλο για να χτυπησει τους Ναζί εκεί που τους πονά, έχοντας έναν άσσο στο μανίκι του: μια Τράπεζα.
ΦΙΛΙΑ ΕΙΣ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ
Πέντε μικρά Εβραιόπουλα στην Ελλάδα της Γερμανικής Κατοχής που σώθηκαν από το θάνατο χάρις σε οικογένειες Χριστιανών, πέντε ‘‘κρυμμένα παιδιά’’ που έζησαν μέσα στην απόλυτη σιωπή, αφηγούνται τις ιστορίες τους. Ιστορίες τρόμου κι αγωνίας αλλά και στιγμές παιδικής ανεμελιάς μέσα στην αγκαλιά των ξένων. Στοργικές φωλιές, κρυφοί παράδεισοι μακριά από τη φρίκη του Ολοκαυτώματος. Πέντε παιδιά που μεγάλωσαν απότομα. Η Ροζίνα, ο Σήφης, η Ευτυχία, η Σέλλυ και ο Μάριος πέρασαν τη ζωή τους κουβαλώντας πάντα μαζί τη μνήμη χιλιάδων παιδιών: εκείνων που δεν πρόλαβαν ποτέ να μεγαλώσουν. Η ταινία παρακολουθεί αυτά τα πρόσωπα από την παιδική ηλικία μέχρι σήμερα, φέρνοντας στο φως πολύτιμα προσωπικά τους ντοκουμέντα –ένα παιδικό ημερολόγιο, μια σχολική έκθεση, φωτογραφίες και οικογενειακά φιλμάκια– τεκμήρια μιας ολόκληρης εποχής. Παράλληλα, σκιαγραφείται η ζωή των Εβραϊκών κοινοτήτων της Ελλάδας πριν τον Πόλεμο και αποκαλύπτονται σπάνιες εικόνες της κατεχόμενης Αθήνας και Θεσσαλονίκης, μέσα από κινηματογραφικά αρχεία, ερασιτεχνικές ταινίες Γερμανών στρατιωτών και παράνομες λήψεις Ελλήνων πατριωτών. Τα γυρίσματα έγιναν στην Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Ιωάννινα, Χανιά και στο Άουσβιτς της Πολωνίας.
Η ΑΡΝΗΣΗ
Βασισμένη στο βιβλίο «History on Trial: My Day in Court with a Holocaust Denier», η ταινία αφηγείται την αληθινή ιστορία της δικαστικής μάχης που έδωσε η Ντέμπορα Ι. Λίπσταντ (Ρέιτσελ Βάις) προς τιμήν της αλήθειας, ενάντια στον Ντέβιντ Έρβινγκ (Τίμοθι Σπολ), ο οποίος την μήνυσε για συκοφαντική δυσφήμιση όταν εκείνη τον κατηγόρησε για άρνηση του Ολοκαυτώματος. Βάσει του αγγλικού νομικού συστήματος, στις περιπτώσεις αυτές, η ευθύνη της εύρεσης αποδείξεων βαραίνει τον κατηγορούμενο, άρα η Λίπσταντ και η νομική της ομάδα έπρεπε να αποδείξουν ότι το Ολοκαύτωμα συνέβη όντως. Η Ρέιτσελ Βάις πρωταγωνιστεί σ’ ένα συγκλονιστικό δικαστικό δράμα, μαζί με τους Τίμοθι Σπολ και Τομ Ουίλκινσον.
Η «Άρνηση» (Denial – 2016) του Μικ Τζάκσον, πραγματεύεται ένα από τα πιο σημαντικά θέματα του 20ου αιώνα. Η βραβευμένη με Όσκαρ ηθοποιός, Ρέιτσελ Βάις, υποδύεται την Ντέμπορα Λίπσταντ, ξαναγράφοντας την αυταπόδεικτη ιστορία του Ολοκαυτώματος. Ο Βρετανός σκηνοθέτης – βραβευμένος με Emmy για το «Temple Grandin» του 2010 – μεταφέρει με επιτυχία στην μεγάλη οθόνη το βιβλίο της Λίπσταντ.
«θα ήθελα οι άνθρωποι να κατανοήσουν ότι το Ολοκαύτωμα είναι η πιο αδρά αποδεδειγμένη γενοκτονία στον κόσμο. Δεν μπορεί κανείς να το αρνηθεί. Είναι μια αδιαμφισβήτητη αλήθεια.» – Ντέμπορα Ι. Λίπσταντ
Υπόθεση Φριτς Μπάουερ: Μυστική Ατζέντα / The People vs. Fritz Bauer / Der Staat gegen Fritz Bauer
Σκηνοθεσία: Λαρς Κράουμε
Σενάριο: Ολιβιέ Γκουέζ, Λαρς Κράουμε
Πρωταγωνιστούν: Μπούργκχαρτ Κλάουσνερ, Ρόναλντ Ζέρφελντ, Σεμπάστιαν Μπλόμπεργκ, Λίλιθ Στάνγκενμπεργκ
Φωτογραφία: Γιενς Χάραντ
Μοντάζ: Μπάρμπαρα Γκίες
Έτος Παραγωγής: 2015
Χώρα Παραγωγής: Γερμανία
Διάρκεια: 105 λεπτά
Γερμανία, 1957. Ο εισαγγελέας Φριτς Μπάουερ έχει σημαντικά στοιχεία ότι ο συνταγματάρχης των SS και «αρχιτέκτονας του Ολοκαυτώματος» Αδόλφος Άιχμαν, ο οποίος είναι υπεύθυνος για τις μαζικές απελάσεις των Εβραίων, φέρεται να κρύβεται στο Μπουένος Άιρες. Ο Μπάουερ, ο οποίος είναι ο ίδιος Εβραίος, έχει προσπαθήσει να οδηγήσει στο δικαστήριο τα εγκλήματα του Τρίτου Ράιχ, μετά την επιστροφή του από την εξορία στη Δανία.
Μέχρι στιγμής δεν τα έχει καταφέρει, λόγω της έντονης αποφασιστικότητας της Γερμανίας να καταστείλει το σκοτεινό παρελθόν της. Εξαιτίας της δυσπιστίας του στο γερμανικό σύστημα δικαιοσύνης, ο Φριτς Μπάουερ έρχεται σε επαφή με τη Μοσάντ, το Ινστιτούτο Πληροφοριών και Ειδικών Αποστολών του Ισραήλ, διαπράττοντας προδοσία. Ο Μπάουερ δεν ζητά εκδίκηση για το Ολοκαύτωμα, αλλά τον απασχολεί βαθιά το μέλλον της Γερμανίας.
Ο ρόλος και η σπουδαιότητα του εισαγγελέα Φριτς Μπάουερ στη διαμόρφωση των δικών του Άουσβιτς κατά την δεκαετία του 1960 είναι δεδομένη. Ωστόσο, μόνο μετά τον θάνατό του, έγινε γνωστή η καταλυτική του παρέμβαση στη σύλληψη του Άιχμαν. Μέσα από την ταινία «Υπόθεση Φριτς Μπάουερ: Μυστική Ατζέντα», ο βραβευμένος σκηνοθέτης Λαρς Κράουμε, συνθέτει ένα δυνατό και συγκροτημένο πορτρέτο ενός γενναίου ανθρώπου, παρουσιάζοντας τον αγώνα του για την αλήθεια και τη δικαιοσύνη.
Αμήν / Amen
Σκηνοθεσία: Κώστας Γαβράς
Σενάριο: Κώστας Γαβράς, Ζαν Κλοντ Γκρουμπέργκ
Πρωταγωνιστούν: Ούλριχ Τουκούρ, Ματιέ Κασσοβίτς, Ούλριχ Μύε
Φωτογραφία: Πατρίκ Μπλοσιέ
Μουσική: Αρμάν Αμάρ
Έτος Παραγωγής: 2002
Χώρα Παραγωγής: Γαλλία, Γερμανία, Ρουμανία
Διάρκεια: 105 λεπτά
Η ταινία βασίζεται στην ιστορία του χημικού Κουρτ Γκερστάιν (Ούλριχ Τουκούρ), υπαρκτό πρόσωπο και αξιωματικός των Ες-Ες που προσπάθησε μάταια να ευαισθητοποιήσει την Καθολική Εκκλησία σχετικά με το Ολοκαύτωμα. Ενώ προμήθευε τα στρατόπεδα συγκέντρωσης με το φονικό Zyklon B, ταυτόχρονα κατήγγειλε τα εγκλήματα, ενημερώνοντας τον Πάπα Πίο ΙΒ΄ ρισκάροντας έτσι την ασφάλειά του και της οικογένειάς του. Στις προσπάθειές του αυτές βρήκε βοήθεια από το νεαρό Ιησουίτη Ρικάρντο Φοντάνα (Ματιέ Κασσοβίτς).
Ο ναζισμός, ένας πανίσχυρος μηχανισμός ολοκληρωτισμού που στιγμάτισε την ανθρωπότητα με την γενοκτονία στα στρατόπεδα συγκέντρωσης, χρησιμοποιώντας τα μέσα της βιομηχανίας. Το Βατικανό, το απόλυτο σύμβολο θρησκευτικής και πολιτικής εξουσίας, που αρνείται να καταγγείλει τη γενοκτονία φοβούμενο την ρήξη με τους ναζί. Μια ταινία για το Ολοκαύτωμα που σκανδάλισε στη νέα χιλιετία με τον καταγγελτικό της τόνο απέναντι στην ιστορική ευθύνη εκκλησιαστικών και διπλωματικών κύκλων. Cesar καλύτερου διασκευασμένου σεναρίου / Βραβείο Lumière καλύτερης ταινίας. Πρωταγωνιστές: Ούλριχ Τουκούρ, Ματιέ Κασσοβίτς, Ούλριχ Μούε.
ΕΡΩΣΙΤΕΧΝΗΣ 